ငလ်င္ဗဟုသုတ (A Few Knowledge Of Earthquake)
ခ်စ္လွစြာေသာျမန္မာစတီးမစ္မိသားစု၀င္ အေပါင္းတုိ႔ မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ။
Mingalar par. My dear Myanmar steemians families.
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ယခုအသုံးျပဳေနေသာ Steemit Platform တြင္ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ား နည္းပါးေနသည္လား သုိ႔တည္းမဟုတ္ ပါရွိျခင္းပင္မရွိေလသည္လားမသိပါ။ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ သတင္းမ်ား၊ ႏႈိးေဆာ္တုိက္တြန္းခ်က္မ်ား ေရးသားၾကသည္ကုိ မေတြ႕ျမင္ရသေလာက္နည္းပါး ၾကပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ကဲ့သုိ႔ပင္ ဟုိစပ္စပ္ ဒီစပ္စပ္ျဖင့္ ဟုိမေရာက္ ဒီမေရာက္ ေရးသားၾကသူမ်ားသာ ရွိမည္ထင္ပါသည္။ က်န္းမာေရးအေၾကာင္း ႏွင့္ ေဆးပညာအေၾကာင္းကုိ သိသမွ် ျပန္လည္ေ၀မွ်ျခင္း အဆင့္ေလာက္သာ ရွိမည္ထင္ပါသည္။ အမွန္တကယ္ တတ္ကၽြမ္းနားလည္သူ ပညာရွင္မ်ား Steemit Platform သုိ႔ ၀င္ေရာက္လာျခင္းမရွိဟုလည္း ယူဆမိပါသည္။ Steemit Platform သုိ႔၀င္ေရာက္လာ ၾကသူမ်ားသည္ ေငြရွာရန္အတြက္ သီးသန္႔သာျဖစ္ေနေသးသည္ထင္ပါသည္။ သုိ႔အတြက္ အသိပညာရွင္မ်ား၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ား၊ သတင္းသမားမ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ား ေရာက္ရွိလာလွ်င္ ပုိမုိ ေကာင္းမြန္လာမည့္အျပင္ Steemit Platform သည္လည္း ပုိမုိတုိးတက္ေအာင္ျမင္ႏုိင္မည္ဟုလည္း ထင္ျမင္မိပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္ တုိ႔အၾကားတြင္ Steemit Platform သိရွိရန္လိုအပ္မည္ထင္ပါသည္။ ျမန္မာအေနျဖင့္လည္း ထုိ႔အတူပင္ျဖစ္မည္ထင္ပါသည္။ ယခုကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ ငလ်င္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာအခ်ဳိ႕အား မွ်ေ၀လုိေသာေၾကာင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ လုိက္လံစုစည္းကာ မွ်ေ၀ေပးလုိက္ပါသည္။ ကုိယ္တုိင္က ငလ်င္ပညာရွင္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အျခားေသာ စာမ်ားအား မွီျငမ္း ကုိးကား ေရးသားျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ သိသမွ်အား ဗဟုသုတအျဖစ္ ေဖာ္ျပေပးလုိျခင္း၊ ငလ်င္ေဘးအႏၱရာယ္မွ လူအမ်ား တတ္ႏုိင္မသမွ် ကင္းလြတ္ေစလုိျခင္း စိတ္ေစတနာျဖင့္ ေရးသားလုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
သဘာ၀၏ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားတြင္ အခ်ဳိ႕သည္ ႀကိဳတင္သိရွိႏုိင္ေသာ္လည္း ကမၻာေပၚတြင္ ငလ်င္လႈပ္မည္ကုိ ယခုအခ်ိန္ထိ ႀကိဳတင္မသိရွိႏုိင္ၾကေသးေၾကာင္းသိရွိရပါသည္။ ထုိအေၾကာင္း ကိုလည္း လူအမ်ားသိရွိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ငလ်င္မ်ား အဘယ့္ေၾကာင့္လႈပ္ၾကပါ သနည္း။ ကမၻာ့ေျမထု၏ အေပၚယံေျမလႊာ ႏွင့္ ေက်ာက္လႊာခ်ပ္မ်ား ေနရာေရႊ႕ရွား တြန္းတုိက္ေသာေၾကာင့္ ေျမငလ်င္မ်ားျဖစ္ေပၚလာရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိအေၾကာင္းကုိလည္း လူတုိင္း အၾကမ္းအားျဖင့္ နားလည္ၾကၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ငလ်င္ အေၾကာင္းမေရးမီ ကမၻာေျမထုႀကီး၏ တည္ေဆာက္ပုံကုိ နားလည္ထားလ်င္ ပုိမုိေကာင္းမည္ဟုထင္ပါသည္။ ငလ်င္လႈပ္ျခင္းအတြက္ ကမၻာႀကီးသည္္ လုံး၀န္းသည္ဆုိေသာ အယူအဆကုိ လက္ခံရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ သိပၸံပညာရွင္မ်ား၏ အယူအဆမ်ားသည္လည္း ကမၻာအား အလုံးႏွင့္ ရွင္းျပ ထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
ကမၻာလုံးႀကီးတြင္ အဓိက အလႊာႀကီး (၄)လႊာ ရွိသည္ဟုဆုိပါသည္-
► အတြင္းဆုံးက်ေသာအပုိင္းတြင္ သံ၊ နီကယ္အမ်ားဆုံးပါ၀င္ၿပိး ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားသည့္ အတြင္းအႏွစ္အမာ(Inner Core)
► အတြင္းအႏွစ္မာကုိ ဖုံးအုပ္ထားေသာ အျပင္အႏွစ္အရည္(Outer Core)
► အတြင္းအမာပုိင္း၏ အေပၚတြင္ ေခ်ာ္ရည္ပူလုိ႔ေခၚတဲ့အရည္(Mantle)
► အေပၚဆုံးမွာကေတာ့ ေက်ာက္ခ်ပ္လႊာေတြရွိတဲ့ အေပၚယံေျမလႊာ(Crust) တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေနထုိင္ရတာကေတာ့ အဲဒီလုိ အလႊာမ်ားနဲ႔တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေပၚဆုံးေျမလႊာေပၚမွာ ျဖစ္ပါသည္။ အေပၚဆုံးေျမလႊာတြင္ ေက်ာက္ခ်ပ္မ်ား ပါရွိေနပါသည္။ ေက်ာက္ခ်ပ္မ်ားသည္ အလြန္ႀကီးမားၾကပါသည္။ ထုိေက်ာက္ခ်ပ္လႊာမ်ားရွိေနသည့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေနထုိင္သည့္ အေပၚယံေျမလႊာသည္ ေခ်ာ္ရည္ပူမ်ားေပၚတြင္ ေပါေလာေမ်ာေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ စဥ္းစားၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။ ေပါေလာေမ်ာေနျခင္းသည္ အလြယ္တကူေရြ႕လ်ားႏုိင္သည္မဟုတ္ပါလား။ ေက်ာက္ခ်ပ္ႀကီးမ်ားက အလြန္ႀကီးမားေနေသာေၾကာင့္သာ အလြယ္တကူ မေရြ႕လ်ားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိေက်ာက္ခ်ပ္လႊာႀကီးမ်ားသည္ အပူခ်ိန္မ်ား၊ ဖိအားမ်ား၊ ဆြဲအားမ်ားေၾကာင့္ မၾကာခဏ လႈပ္ရွားေျပာင္းလဲတတ္ၾကပါသည္။ ေက်ာက္လႊာမ်ား လႈပ္ရွားျခင္း၊ ေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို ငလ်င္လုိ႔ ေခၚၾကပါသည္။ ထုိေျပာင္းလဲျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာက္လႊာခ်ပ္ႀကီးမ်ား တစ္ခု ႏွင့္ တစ္ခု ထပ္သြားျခင္း၊ တစ္ခု ႏွင့္ တစ္ခု ေ၀းကြာသြားျခင္းမ်ားျဖစ္သြားၾကပါသည္။ ေက်ာက္လႊာခ်ပ္ႀကီးမ်ား ထပ္သြားေသာေနရာတြင္ ေတာင္မ်ားျဖစ္ေပၚလာၿပီး ေ၀းကြာသြားေသာေနရာမ်ားတြင္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးႀကီးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၾကပါသည္။
ငလ်င္လႈပ္ျခင္းကို ႏုိင္ငံတကာမွ ပညာရွင္မ်ားက အမ်ဳိးအစား (၄) မ်ဳိးခြဲျခားထားၾကပါသည္-
► ေက်ာက္လႊာမ်ား မူေျပာင္းျခင္း(ေက်ာက္လႊာမ်ားေရြ႕လ်ား တြန္းကန္ၾကျခင္းဟု သေဘာေပါက္မိပါသည္) ငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊
► မီးေတာင္ေပါက္ကြဲျခင္းေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊
► ၿပိဳက်ျခင္း ႏွင့္ ေပါက္ထြက္ျခင္း(ေတာင္မ်ားၿပိဳက်ျခင္းဟု သေဘာေပါက္မိပါသည္)ေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊
► လူမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း(ဥပမာအားျဖင့္ အဏုျမဴဗုံးမ်ား ေဖာက္ခြဲစမ္းသပ္ျခင္း)တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။
ေက်ာက္ခ်ပ္ႀကီးမ်ား ေရႊ႕လ်ားမႈေၾကာင့္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု လြဲေခ်ာ္အံလႊဲသြားျဖစ္ကာ ငလ်င္လႈိင္းမ်ား ထလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိသို႔ အံလႊဲျခင္းကုိ Fault လုိ႔ေခၚၾကပါသည္။ ပင္လယ္ သမုဒၵရာၾကမ္းျပင္ေအာက္တြင္ ငလ်င္ျဖစ္ေပၚပါက ဆူနာမီေခၚေသာ ေရလႈိင္းႀကီးမ်ားျဖစ္ေပၚလာပါ သည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အလြန္နာမည္ေက်ာ္ၾကားေသာ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရႊ႕ေၾကာ(Sagaing Plate) သည္ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ေအာက္ရွိ ေက်ာက္ခ်ပ္မ်ား ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနၿပီး၊ အိႏၵိယေက်ာက္လႊာ(India Plate) ႏွင့္ အဒမန္ပင္လယ္သုိ႔ျဖာထြက္ေနေသာ ဆႏၶေက်ာက္လႊာခ်ပ္(Sunda) တုိ႔အၾကားတြင္ တည္ရွိေနပါသည္။ မုတၱမ ပင္လယ္ေကြ႕ မွ ျမန္မာျပည္အထက္ပုိင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕အေနာက္ဖက္ မုိင္ (၂၀)ခန္႔ အကြာထိ တုိင္ ရွည္လ်ားၿပီး ကီလုိမီတာ 1000 ေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရပါသည္္။ ျမန္မာျပည္ရွိၿမိဳ႕ႀကီးအမ်ားစုတုိ႔သည္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရႊ႕ေၾကာေပၚ တြင္ တည္ရွိေနၾကပါသည္။
သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားထဲတြင္ အစုလုိက္အျပံဳလုိက္ ေျမႀကီးေအာက္ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏုိင္ေသာ ေဘးအႏၱရာယ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ႀကိဳတင္လည္း မခန္႔မွန္း၊ မသိရွိႏုိင္ေသာေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ကုိယ္တုိင္ကပင္ ထုိေဘးအႏၱရာယ္အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားသင့္သည္ဟုလည္း အၾကံျပဳတုိက္တြန္းလုိပါသည္။ ႀကိဳတင္ မသိရွိႏုိင္ေသာေၾကာင့္လည္း လူအမ်ားစုတုိ႔သည္ ငလ်င္ကုိ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ သဘာ၀ေဘး တစ္ခုအျဖစ္ မျမင္ၾကပါေပ။ ငလ်င္ႀကီးႀကီးမားမားတုိ႔သည္ ႏွစ္ ၁၀၀ တြင္ တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္ လႈပ္ရွားတတ္သည္ဟု ငလ်င္ပညာရွင္တုိ႔မွာ ေျပာဆုိထားရာ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရႊ႕ေၾကာ(Sagaing Plate)အလယ္ပုိင္းသည္ မလႈပ္မရွား ၿငိမ္ေနခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ ၁၈၀ ေက်ာ္လာခဲ့ၿပီျဖစ္ရာ ပုိမုိသတိျပဳသင့္ပါေၾကာင္း သတိေပးေရးသားရင္း၊ လူသားအေပါင္း ငလ်င္ေဘးဒဏ္မွ လြတ္ကင္း ခ်မ္းသာႏုိင္ၾကပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းရင္း ရပ္နားလုိက္ပါသည္။
Success in Steemit ေအာင္ျမင္ၾကပါေစဗ်ာ.....
ေလးစားစြာျဖင့္
Yours respectfully
ေရးသားသူ(Author) _
@ansoe (MSC 012)
Soe Naing
Myanmar Steemit Community 
6-Jun-2018 ဗုဒၶဟူးေန႔(Wednesday)